5-daagse Masterclass Voice Dialogue
Studenten worden vaak verliefd op Voice Dialogue, net als ik toen ik er – inmiddels meer dan dertig jaar geleden – kennis mee maakte. Regelmatig bereikt me dan ook het verzoek om hierin een training te geven.
Ieder van ons heeft een palet aan eigenschappen. Sommige zijn vertrouwd; daarvan denk je: “zo bén ik”. Andere delen zijn ontkend of veronachtzaamd. Waarschijnlijk herken je de perfectionist, de harde werker, de criticus, de toegewijde moeder/vader/therapeut/coach. Er zijn onverschrokken overlevers als keerzijde van behoedzame terughoudendheid, of omgekeerd. Ook al ben je schuchter, soms voel je de onvermoede kracht van een gedreven spreker. Zelfs al vinden mensen je behulpzaam en invoelend, je hebt vast weleens een verrassend-valse neiging om uit te vallen. Op andere momenten kun je weer iets artistieks voelen opwellen.
Er zijn routines waar je blind op kunt varen én talenten die nauwelijks uit de verf komen. Ook heeft ieder in zich een teer kind, geschrokken en veelal diep verscholen.
Tot zover klinkt het allemaal tamelijk hanteerbaar: kwestie van diepgaander bewust worden en andere keuzes maken, toch?
Misschíen geldt dat voor de gelukkigen die geboren zijn in een liefdevol, stabiel gezin waar veilige hechting en gevoelig-afgestemde socialisatie was.
Veel vaker hoor ik: “Dat ik dat nu nog stééds zo voel en doe, terwijl ik hier al zo lang mee bezig ben”…
Onderzoek wijst uit dat 35 á 50% van de kinderen zijn geboren uit belaste ouders die onveiligheid overbrengen en niet goed afgestemd kunnen zijn, ook al doen ze zó hun best. Bij deze mensen en bij hun kinderen zijn de overleef-strategiën complexer en koppiger. Hierin zie je de invloed van meer-generationeel trauma, waarbij familie-opstellingen zo behulpzaam zijn. Vandaar dat in deze training ook daarmee gewerkt wordt.
Geboren worden en je plaats vinden als deel van de menselijke soort is voor ieder mens een grote, verwarrende taak. Een ik ontwikkelen dat zelfstandig kan functioneren in deze turbulente wereld vergt een proces van meerdere stadia, uitstrekkend over vele jaren. Eigenlijk ben je daar je leven lang zoet mee. In alle stadia kan er van alles goed of verkeerd gaan.
De ontwikkeling van subpersonen is ge-ent op al die levenservaringen en vormt een integraal deel van de ontwikkeling van de persoonlijkheid (het ego). Subpersonen ontstaan vaak op heel jonge leeftijd, soms al voor de geboorte. Ze zijn toegemeten op de moeilijke, gevaarlijke, pijnlijk-eenzame omstandigheden die toen alleen konden worden verwerkt door bepaalde eigenschappen te versterken en andere te verdringen.
De naar voren geschoven eigenschappen worden in Voice Dialogue primaire sub-personen genoemd met als keerzijde de ontkende subpersonen. De kwestbaarheid van het jonge kind wordt op die manier beschermd. De magie, lieflijkheid, authenticiteit en het vermogen om zich vol vertrouwen te verbinden, waar pasgeborenen en jonge kinderen nog zo onbevangen in zijn, raakt grotendeels buiten bereik en ontwikkelt niet verder, terwijl de rest van de persoonlijkheid doorgroeit tot een min of meer normale volwassene.
Recent hersenonderzoek toont aan dat dit niet alleen een psychologisch fenomeen is: in de ontwikkeling van de hersenen vindt een parallel proces plaats. Neuro-affectieve ontwikkeling, de wetenschap die zich hierover buigt, heeft mijn grote interesse.
De primaire indrukken vormen neurologische paden die latere ervaringen en informatie op dezelfde manier voorsorteren en daarmee de bekende paden vérder inslijpen; neurologisch, psychisch, gevoelsmatig… Vandáár dat ze niet makkelijk veranderen!
Zo zijn veel kwaliteiten gefixeerd geraakt in overleefstrategiën van vroeger die hun rol op de automatische piloot blijven spelen, ook al ben je al láng niet meer zo kwetsbaar en afhankelijk en zijn de omstandigheden veiliger.
Een rol die doorwerkt in het huidige, volwassen leven, is niet afgestemd op de feitelijke context. Dan pakt het juist nadelig uit en ervaren anderen je als onbegrijpelijk, irritant, overdreven, inadequaat. Of men idealiseert je, terwijl je je ook dáármee niet echt gezíen, juist eenzaam kunt voelen.
Door markante gebeurtenissen in het leven kun je bewust worden van leegte, somberte, onzekerheid over je betekenis of hunkering naar iets onbereikbaars. Dat is de kans om achter de coulissen van de normale volwassene te kijken en uit te vinden wie je nog meer kunt zijn.
Subpersonen dragen informatie in zich waar je zelf geen toegang toe hebt, want ze zijn ontstaan in het pré-mentale stadium van ontwikkeling.
Met behulp van Voice Dialogue worden deelpersonen uitgenodigd om een eigen plek in te nemen en in een interview hun aandeel in je leven uit de doeken te doen. Ze vertellen dan bijvoorbeeld hoe het van levensbelang was om:
• stil te blijven, bijna bevroren, bij gevaar of verwaarlozing
• panisch-hard te werken
• hyperalert te zijn bij je bi-polaire moeder
• voor iedereen te zorgen en zelf niets nodig te hebben
• de grapjas uit te hangen omdat de depressie van vader het gezin zo neerdrukte
• rebels te worden in een verstikkende situatie
Zo krijg je voelbaar contact met de reden waarom je in een rol gevangen bent geraakt. Doordat je er compassievol en nieuwsgierig op afstemt kunnen de redders-van-toen erop vertrouwen dat je nu wél in staat bent om de omstandigheden aan te kunnen. In deze afgestemde aandacht ontspant het op trauma gebaseerde, gefixeerde gedrag.
Voorwaarde daarvoor is de ontwikkeling van een bewust ego. Hall en Sidra Stone, de grondleggers van deze methode, gebruiken die term voor het ik dat zich al gaande bewust wordt van alle verschillende delen en er vrij in kan kiezen. Recent werk dat dezelfde ontwikkeling onderzoekt, gebruikt het begrip mentaliseren.
Het is een nieuw bewustzijns-stadium dat in toenemende mate je innerlijke thuisbasis wordt.
Gedurende je hele leven blijft het mogelijk om, vanuit dat omvattender gewaarzijn, oude patronen te herzien en nieuwe neurologisch paden aan te leggen (neuroplasticiteit). Stapje voor stapje kun je de paniek en overheersing van de primaire delen reguleren, verdrongen delen integreren en de verbinding herstellen met je aangeboren eigenheid.